Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• W akcie urodzenia dziecka rubryka „ojciec” nie może pozostać pusta i w określonych sytuacjach muszą zostać w niej wpisane fikcyjne dane
• Zdaniem RPO należy zmienić przepisy i pozostawić decyzję co do ewentualnego wpisywania takich danych matce dziecka albo samemu dziecku po osiągnięciu pełnoletności 
• Rzecznik skierował już w tej sprawie wystąpienie do poprzedniego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i otrzymał pozytywną odpowiedź. Teraz ponawia postulat zmian w tym zakresie
• AKTUALIZACJA: Przy najbliższej nowelizacji ustawy kwestia wprowadzenia fakultatywności zamieszczania w akcie urodzenia dziecka tzw. „danych krytych” zostanie uwzględniona - informuje wiceminister Tomasz Szymański

Do Biura RPO wpływają skargi od obywateli dotyczące stosowania przepisów Prawa o aktach stanu cywilnego i zamieszczania w akcie urodzenia dziecka tzw. danych krytych. Jeżeli nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa, w akcie urodzenia jako imię ojca zamieszcza się fikcyjne imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie. Przy braku takiego wskazania, w akcie urodzenia zamieszcza się jako imię ojca imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego, a jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe zamieszcza się nazwisko matki z chwili urodzenia dziecka.

Zdaniem RPO trzeba zmienić przepisy, tak aby pozostawić decyzję co do wpisywania danych ojca matce dziecka albo samemu dziecku, kiedy osiągnęłoby ono pełnoletność. Jeżeli taka byłaby ich wola, kierownik USC wpisywałby fikcyjne imię i nazwisko ojca.

Rzecznik prosi ministra spraw wewnętrznych i administracji Marcina Kierwińskiego o stanowisko i poinformowanie, czy planowane są w tym zakresie prace legislacyjne.

27 marca 2023 r. Rzecznik występował w tej samej sprawie do ówczesnego ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego. W odpowiedzi ówczesny podsekretarz stanu Bartosz Grodecki poinformował, że zmiana ustawy w kierunku wprowadzenia fakultatywności zamieszczania w akcie urodzenia dziecka tzw. „danych krytych” jest uzasadniona i w przypadku podjęcia szerszych prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy, zostanie rozważone uwzględnienie również tej kwestii.

Odpowiedź MSWiA

W odpowiedzi na pismo Rzecznika Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Szymański informuje, że w MSWiA zostały podjęte działania zmierzające do nowelizacji ustawy oraz wypracowania optymalnych rozwiązań wybranych zagadnień. W tym celu podjęto współpracę ze środowiskiem kierowników urzędów stanu cywilnego, której efektem była organizacja w kwietniu br. pierwszego spotkania z przedstawicielami organizacji zrzeszających ww. grupę (Stowarzyszenie Urzędników Stanu Cywilnego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych).

W świetle powyższego oraz podtrzymując stanowisko MSWiA wyrażone w odpowiedzi na wcześniejsze wystąpienie Pana Rzecznika w omawianym obszarze należy wskazać, że przy najbliższej nowelizacji ustawy kwestia wprowadzenia fakultatywności zamieszczania w akcie urodzenia dziecka tzw. „danych krytych” zostanie uwzględniona.

VII.534.39.2024