Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W ocenie Rzecznika dla zapewnienia właściwego poziomu ochrony praw właścicieli nieruchomości przeznaczonych na realizację celów publicznych konieczne jest wykonanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, tj. wyroku z dnia 18 grudnia 2014 r. (sygn. K 50/13) w sprawie nieruchomości zamrożonych inwestycyjnie w planach zagospodarowania przestrzennego uchwalonych przed 1995 r. oraz postanowienia sygnalizacyjnego z dnia 3 lutego 2015 r. (sygn. S 1/15) mówiącego o konieczności usunięcia luk w postępowaniu odszkodowawczym dotyczącym nieruchomości przeznaczonych na cel publiczny. Obowiązek zagwarantowania odpowiednich mechanizmów zabezpieczających prawa właścicieli nieruchomości wynika również z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Problem zapewnienia właściwej równowagi pomiędzy interesem publicznym i prywatnym dotyczy przede wszystkim ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ale występuje także na tle innych ustaw. Przykładowo, uciążliwe dla prywatnego właściciela cele publiczne mogą wynikać z ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która nie przewiduje żadnej formy rekompensaty czy roszczenia o wykup nieruchomości, a także z przepisów dotyczących ochrony środowiska, jak np. zakaz zabudowy na terenach objętych ochroną przeciwpowodziową czy zakazy wobec prywatnych właścicieli lasów. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie, czy w resorcie infrastruktury i budownictwa prowadzone są prace legislacyjne nad rozwiązaniem przedstawionych problemów.