Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Przepisy nie pozwalają na sprawne przeprowadzanie szkoleń i działań zespołów poszukiwawczych z psami ratowniczymi.

Psy szkolone są bez kagańca, a od pewnego stopnia zaawansowania, również bez użycia linki treningowej. Pies ratowniczy przeszukuje sektory odbiegając od przewodnika na duże odległości. Tymczasem przepisy kodeksu wykroczeń zakazują przebywania psów luzem na terenach leśnych, z wyjątkiem psów myśliwskich.

Ustawowe uregulowanie kwestii szkolenia psów wykorzystywanych do celów ratowniczych, a także w poszukiwaniach osób zaginionych, usunęłoby istniejące obecnie wątpliwości. Rzecznik postuluje także określenie w ustawie statusu psa pracującego (w tym ratowniczego, patrolowo-tropiącego), co miałoby znaczenie np. w sytuacji czynnej napaści wobec psa, a ponadto zagwarantowanie w przepisach należytej opieki dla psa po zakończeniu służby.

Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji postuluje ujednolicenie zasad rejestracji oraz finansowania i współpracy grup poszukiwawczo-ratowniczych, a także zasad certyfikacji psów ratowniczych. W wystąpieniu do Ministra Środowiska sygnalizuje natomiast kwestie dotyczące szkoleń i statusu psów ratowniczych. Postulowane zmiany przepisów powinny usprawnić działania poszukiwawczo-ratownicze.

System certyfikacji zespołów ratowniczych pracujących z psami, decydujący o dopuszczeniu do udziału w akcjach ratowniczych, różni się w zależności od organizacji. Ze względu na zasadę jednolitego i spójnego dowodzenia podczas akcji poszukiwawczych wskazane byłoby ujednolicenie zasad dopuszczania psów ratowniczych do poszczególnych stopni egzaminów.

Rozwój umiejętności w ochotniczych organizacjach ratowniczych należałoby oprzeć na ścisłej współpracy ze służbami państwowymi powołanymi do niesienia pomocy. Podmiotem odpowiedzialnym za opracowanie zasad jednolitej certyfikacji oraz prowadzenie spisu wszystkich grup poszukiwawczo-ratowniczych powinno być Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, natomiast Państwowa Straż Pożarna przeprowadzałby egzaminy dla organizacji mundurowych i cywilnych.

System poszukiwania osób zaginionych powinien opierać się na kilku sposobach finansowania: centralnego np. poprzez MSWiA oraz pozyskiwania funduszy z programów operacyjnych lub grantów. Grupy poszukiwawczo ratownicze powinny współpracować z samorządem terytorialnym (włączenie powiatowych centrów zarządzania kryzysowego w działania poszukiwawcze na otwartym terenie).