Biuletyn Informacji Publicznej RPO

„Seniorzy seniorom – spotkania wakacyjne” to oryginalna forma działalności realizowanej w ramach Lubelskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, przełamująca tradycyjne podejście do organizacji roku akademickiego (z podziałem na 2 semestry i długą przerwę wakacyjną).

Projekt został nagrodzony w II edycji konkursu RPO „Złota księga dobrych praktyk na rzecz społecznego uczestnictwa seniorów”. 

Spotkania są organizowane od lipca do września w formie wykładów i dyskusji przygotowywanych i prowadzonych przez samych słuchaczy, którzy wcielają się w rolę wykładowców, oraz cotygodniowych spacerów tematycznych po mieście i całodziennych wycieczek w najbliższej okolicy. Służą one pogłębianiu wiedzy o mieście i regionie, poznaniu ich historii.

Celem było zagospodarowanie czasu wolnego osobom starszym spędzającym wakacje w mieście, podtrzymanie więzi i kontaktów podczas prawie trzymiesięcznych wakacji akademickich. Inicjatorem spotkań była przewodnicząca Rady Samorządu Słuchaczy, a Samorząd Słuchaczy jest organizatorem przedsięwzięcia. Organizacja, przygotowanie, logistyka spoczywa na samych seniorach – grupie inicjatywnej wyłanianej rok rocznie spośród słuchaczy.

W czasie wakacji słuchacze UTW, wcielając się w rolę wykładowców, dzielą się z innymi swoją wiedzą, pasjami i umiejętnościami. Wiele z tych prelekcji jest uzupełnianych o samodzielnie przygotowane prezentacje multimedialne, pokazy zdjęć. W cotygodniowych spotkaniach uczestniczy od 100 do 150 seniorów. Wykłady mają charakter otwarty, a oferta jest bardzo zróżnicowana.

Przykładowe tytuły wykładów (z lat 2013–2015):

• Róża w kulturze, symbolice i życiu codziennym;
• Refleksje z wycieczki do Chorwacji;
• Bajki E. Hemigwaya;
• Polskie pieśni patriotyczne i ich twórcy;
• Bruno Schulz;
• Moje odkrycia Macedonii;
• Kresowe strażnice Rzeczpospolitej;
• Chociaż na chwilę zatrzymaj czas – różne pomysły na dokumentowanie przeszłości;
• Pałace, dwory i dworki Lubelszczyzny;
• Gwiazdy międzynarodowego festiwalu kultury i piosenki romskiej w Ciechocinku;
• Nóż w plecy, czyli agresja ZSSR na Polskę;
• J. Korczak – w 70. rocznicę śmierci; Inteligencja emocjonalna;
• Historia sztućców;
• Jak odzyskałem zdrowie;
• J. Piłsudski;
• Relacja z wycieczki na Ukrainę;
• Wyspy Sołowieckie, Karelia i Saamowie według M. Wilka;
• Kobiety w życiu A. Mickiewicza;
• Festiwal kwiatów w Holandii.

Uzupełnieniem dyskusyjnych spotkań wakacyjnych jest prowadzony przez Radę Samorządu cykl spacerów poznawczych oraz wycieczek pod hasłem: Z Radą Samorządu zwiedzamy Lublin i Lubelszczyznę (zainicjowany w 2007 roku). Uczestniczy w nich ok. 30–50 osób.

Przykładowe spacery w Lublinie:

• Jeszywas Chachmej i cmentarz żydowski; ciekawostki i legendy Starego Miasta;
• Szlakiem zdarzeń kryminalnych na kanwie powieści Marcina Wrońskiego;
• Śladami dawnych teatrów lubelskich.

Przykłady wycieczek:

• szlakiem trzech kultur: Włodawa, Romanów, Jabłeczna i Kodeń;
• wycieczka do Lubartowa (Muzeum Regionalne, Sanktuarium św. Anny z Muzeum Parafialnym i panoramą historyczną Polski);
• wycieczka do Sandomierza i Baranowa Sandomierskiego;
• wycieczka do Janowa Lubelskiego (Muzeum Regionalne, Porytowe Wzgórze), Biłgoraja (Zagroda Sitarska) i Nadrzecza;
• wycieczka do Chełma (podziemia kredowe, zespół katedralny) i Hrubieszowa (Muzeum Regionalne, cerkiew 13-kopułowa);
• wycieczka na Roztocze: Zwierzyniec, Kaczórki.

Wszystkie działania były podjęte z inicjatywy osób starszych.

Również w realizację i promocję zaangażowani są sami seniorzy. W maju każdego roku przygotowują szczegółowy program – grafik wykładów, spacerów i wycieczek. W czerwcu organizowany jest punkt informacyjny. Wykłady odbywają się od lipca do września w stałych terminach (każdy wtorek o godz. 11) i są dostępne dla wszystkich. Spacery tematyczne po Lublinie odbywają się w każdą środę, a wycieczki poza miasto – w wybranych terminach według grafiku ustalonego na 3 miesiące. Od trzech lat, po zakończeniu wakacyjnych spotkań organizowane jest spotkanie podsumowujące, na którym są zbierane i omawiane opinie i uwagi uczestników.

Osoby najbardziej zaangażowane otrzymują oficjalne podziękowania podczas inauguracji nowego roku akademickiego w UTW. Seniorzy – wykładowcy, których zajęcia zyskały szczególne uznanie, mają możliwość prowadzenia ich w czasie roku akademickiego w filiach uniwersytetu. Uczestnicy spotkań wykładowo-dyskusyjnych i spacerów nie ponoszą żadnych kosztów. Jedynie w przypadku wycieczek poza Lublin ich uczestnicy pokrywają niewielkie koszty przejazdu (nawiązywana jest doraźna współpraca z firmami turystycznymi). Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie użycza bezpłatnie auli wykładowej.

Podstawowym efektem projektu „Seniorzy seniorom – spotkania wakacyjne” jest to, że zostaje zagospodarowany czas wakacyjnej przerwy w działalności UTW. Słuchacze dostają przy tym możliwość wcielenia się w rolę wykładowców, zaprezentowania swojej wiedzy i podzielenia się nią z innymi, poczucia się potrzebnym i docenionym. Seniorzy spoza UTW mogą zaś ciekawie spędzić wakacje w mieście (co jest ważne zwłaszcza dla osób samotnych, niezamożnych). Spacery i wycieczki są dla wszystkich okazją do odkrywania historii miasta i regionu, uczestnictwa w bieżącym życiu kulturalnym miasta. Dodatkowo, młodsze pokolenia w rodzinach seniorów – wykładowców „odkrywały” często nieznane im i niedoceniane dotąd cechy i możliwości swoich bliskich. Przedsięwzięcie sprzyja więc nie tylko integracji wewnątrzpokoleniowej. Zdaniem organizatorów, początkowo największą barierą do pokonania był stres związany z prezentowaniem wykładów wśród rówieśników. Docenienie wysiłku wykładowców, publiczne nagradzanie na forum publicznym – ośmielało i wyzwalało motywację zarówno u wyróżnionych, jak i u innych, obawiających się występować publicznie.

Projekt realizuje:

Lubelski Uniwersytet Trzeciego Wieku,

20-016 Lublin, ul. Narutowicza 41/1, tel./fax 81 537 28 65,

e-mail: mailto: sekretariat.lutw@gmail.com, http://www.utw.lublin.pl