Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Minister Sprawiedliwości odpowiedział RPO na pytanie o sytuację Opiniodawczych Zespołów Sądowych Specjalistów (OZSS).

Zespoły te działają w sądach okręgowych. Ich zadaniem jest sporządzanie, na zlecenie sądu lub prokuratora, opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz w sprawach nieletnich. Prowadzą także mediacje, przeprowadzają wywiady środowiskowe w sprawach nieletnich oraz prowadzą poradnictwo specjalistyczne dla małoletnich, nieletnich i ich rodzin.

Rzecznik jest świadom braków kadrowych OZSS. Ich skutki są takie, że mniej niż 1/3 opinii powstaje w terminie krótszym niż 60 dni, co przedłuża postępowanie przed sadami rodzinnymi.  Problem działania zespołów zgłaszają również organizacje ojcowskie. Rodzice argumentują, że nie są w stanie odnieść się do opinii wydanej przez OZSS, ponieważ wyniki testów nie są – zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości – ujawniane (załącznik do zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z 1 lutego 2016 r. w sprawie ustalenia standardów metodologii opiniowania w opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów, Dz. Urz. MS z 2016 r., poz. 76).

O tym, że OZSS mają kłopoty, Ministerstwo przyznawało to już w toku uprzedniej korespondencji. Rzecznik zapytał więc, czy sytuacja się poprawia  Odpowiedź Ministra wiązała możliwość udzielenia konkretnej odpowiedzi od uzyskania odpowiednich danych, Rzecznik ponowił pytania w piśmie z 19 lutego 2018 r.

Jak wynika z odpowiedzi z 15 marca, resort proponuje zmianę ustawy o OZSS. Chce w sposób powstrzymać znaczny odpływ kadry oraz doprowadzić do tego, że opinie w sprawach rodzinnych będą powstawać w terminie.

• Zmiany mają polegać na wyeliminowaniu konkursu jako formy wyłaniania kandydatów do zatrudnienia w zespołach. Resort wystąpił też o uwzględnienie w planie budżetu środków na dodatkowe etaty specjalistów oraz pracowników administracyjnych OZSS.
• Kontrowersyjne punkty zarządzenia o standardach, wykluczające dostęp osób badanych do zebranych danych, zostały zgłoszone do departamentu legislacyjnego ministerstwa, zaś kwestia ta powinna zostać rozwiązana na poziomie ustawowym, przy współpracy międzyresortowej.
• Obecny wskaźnik terminowości dla wszystkich OZSS (28,08% opinii wydanych w terminie do 60 dni) jest nieco niższy od zakładanego (31%).