NAJWAŻNIEJSZE SPRAWY
RPO zaskarżył decyzję o umorzeniu dochodzenia w sprawie m.in. propagowania rasizmu i faszystowskiego ustroju państwa podczas „Marszu Pamięci Żołnierzy Wyklętych" w Hajnówce w lutym 2018 r. Adam Bodnar wskazał na błędy i wybiórczą ocenę zdarzeń w postanowieniu o umorzeniu. (więcej)
Naczelny Sąd Administracyjny wydał kolejny korzystny dla obywateli wyrok w sprawie ofiar tzw. ulgi meldunkowej. NSA podzielił pogląd RPO, że niespełnienie wymogów formalnych podatnika przy ubieganiu się o ulgę mieści się w pojęciu interesu publicznego. Umarzania zaległości podatkowych nie powinno ograniczać się wyłącznie do zdarzeń absolutnie nadzwyczajnych lub losowych. (więcej)
Specjalna sprawozdawczyni ONZ ds. praw kulturalnych przedstawiła 5 października swoje wnioski z wizyty w Polsce. W jej trakcie spotkała się także z RPO Adamem Bodnarem. (więcej)
4 października 2018 r. senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji wysłuchała informacji RPO o stanie przestrzegania wolności i praw obywatela w 2017 r. - Życzę, by Biuro RPO pracowało tak, jak do tej pory, a panu, Panie Rzeczniku – by się mniej zajmował polityką – powiedział przewodniczący komisji Robert Mamątow (PiS). Przyznał, że Biuro RPO potrzebuje wsparcia finansowego, ponieważ w 2017 r. otrzymało kolejne nowe zadania. (więcej)
NAGRODA RPO IM. DOKTORA MACIEJA LISA – ZGŁOSZENIA KANDYDATUR DO 18 PAŹDZIERNIKA
Zapraszamy do zgłaszania kandydatur do Nagrody RPO im. doktora Macieja Lisa za szczególne dokonania na rzecz obrony praw i interesów osób z niepełnosprawnościami. Kandydatów z całej Polski mogą zgłaszać organizacje społeczne i uczelnie wyższe. Zgłoszenia można przesyłać mailem na adres: nagroda.macieja.lisa@brpo.gov.pl. (więcej)
RPO W SPRAWACH OBYWATELI
Po tym jak wojewoda lubelski Przemysław Czarnek wrzucił na youtube filmik, gdzie Marsz Równości w Lublinie określa jako „obrzydliwy”, a rodziny tworzone przez osoby tej samej płci - „zboczeniami”, „dewiacjami” i „wynaturzeniami”, RPO w liście do wojewody przypomina o zasadach prawa obowiązujących w Polsce: o konstytucyjnym zakazie dyskryminacji i o postanowieniach ustawy o równym traktowaniu. (więcej)
Nie każda osoba zatrzymana w Polsce ma od razu dostęp do obrońcy, a jest to podstawowa gwarancja prewencji tortur. O pilną inicjatywę legislacyjną w tej sprawie RPO Adam Bodnar ponownie zwrócił się do ministra sprawiedliwości. (więcej)
300 stewardess i stewardów zatrudnionych przez Ryanair w Polsce ma, zgodnie z doniesieniami prasy, zmienić formę współpracy z umowy o pracę na samozatrudnienie. RPO chce by skontrolowała to Państwowa Inspekcja Pracy. (więcej)
Ze skargi obywatela i doniesień medialnych Rzecznik powziął informację, że – pomimo zainteresowania mieszkańców – w kinie prowadzonym przez Miejskie Centrum Kultury w Pułtusku najprawdopodobniej nie zostanie pokazany film „Kler” Wojciecha Smarzowskiego. RPO zwrócił się do burmistrzyni Pułtuska o wskazanie ewentualnych przyczyn niewyświetlania filmu w kinie prowadzonym przez miejską jednostkę organizacyjną. (więcej)
Ludzie mieszkający nad pralnią chemiczną muszą oddychać jej wyziewami, nawet jeśli są bardzo szkodliwe dla zdrowia. Od ponad 20 lat nie ma bowiem przepisów o dopuszczalnym stężeniu w powietrzu szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych w pomieszczeniach dla ludzi. Rzecznik zwrócił się do ministra inwestycji i rozwoju o pilną inicjatywę legislacyjną. (więcej)
Cudzoziemcy, którzy np. na przejściu granicznym w Terespolu chcą złożyć wniosek o status uchodźcy, często nie mają takiej możliwości, a funkcjonariusze SG sporządzają z rozmów jedynie lakoniczne notatki służbowe. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że aby ustalić, że cudzoziemiec istotnie nie może wjechać do Polski, powinno się sporządzać protokół z takiej rozmowy. RPO zwrócił się w tej sprawie do MSWiA. (więcej)
Obywatele z niepełnosprawnościami mają prawo zabrać głos w dyskusji o zmianach sposobu orzekania o niepełnosprawności. RPO w wystąpieniu do ministra rodziny wskazuje warunki brzegowe dobrej reformy orzecznictwa. Podobne wnioski przedstawił Polsce przed tygodniem Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami. (więcej)
Decyzja o przeniesieniu b. rzecznika Krajowej Rady Sądownictwa sędziego Waldemara Żurka do innego wydziału Sądu Okręgowego w Krakowie nie jest związana z jego działalnością – tak prezes tego sądu Dagmara Pawełczyk-Woicka odpowiedziała RPO w tej sprawie. Podtrzymała też swoją decyzję o przeniesieniu sędziego. (więcej)
Sędzia Monika Frąckowiak z Poznania nie będzie miała postępowania dyscyplinarnego m.in. za wypowiedzi w obronie niezależności sądów. Antoni Łuczak, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Poznaniu, poinformował RPO, że nie stwierdził jej wykroczeń dyscyplinarnych wobec czego nie wszczął postępowania. (więcej)
Bliscy osoby dorosłej całkowicie ubezwłasnowolnionej są bezradni, jeśli jej prawny opiekun uniemożliwia im kontaktowanie się z nią. Rzecznik w wystąpieniu do ministra sprawiedliwości proponuje, aby w takich sytuacjach sąd mógł – na wniosek zainteresowanych – wszczynać z urzędu postępowanie o zobowiązanie opiekuna do takich kontaktów. (więcej)
Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju pracuje nad nowelizacją ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – poinformował RPO wiceminister Artur Soboń. Chodziłoby o naprawienie błędów poprzedniej nowelizacji z lipca 2017 r., na które w wystąpieniach do MIiR wskazywał Rzecznik Praw Obywatelskich. (więcej)
Obywatel, który zwraca się ze skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego, ma prawo do poszanowania swojej prywatności. Urząd Ochrony Danych Osobowych zgadza się z opinią rzecznika, że Trybunał powinien anonimizować takie wyroki przed publikacją w Dzienniku Ustaw. (więcej)
Czy stenogramy z podsłuchów rozmów uzyskanych w toku postępowania karnego mogą być wykorzystywane jako dowody w postępowaniu podatkowym? Zagadnienie rozpoznawał powiększony skład NSA, ale odmówił wydania uchwały. W postępowaniu uczestniczył Rzecznik Praw Obywatelskich. (więcej)
Obywatel, który kierował samochodem pod wpływem narkotyku, został skazany także za jego wcześniejsze „posiadanie”. RPO uznał to za rażące naruszenie prawa i w tym zakresie złożył kasację na korzyść skazanego. Podstawą do uznania, iż skazany „posiadał” porcję marihuany było to, że przyznał się do wypalenia papierosa z marihuaną. (więcej)
PRAWA OSÓB POZBAWIONYCH WOLNOŚCI
Kajdanki zakładane są osobom chorującym psychicznie w więziennych szpitalach psychiatrycznych tylko sporadycznie – odpowiedział rzecznikowi dyrektor generalny Służby Więziennej. Zdaniem RPO Służba Więzienna nie ma jednak w takich przypadkach w ogóle prawa do prewencyjnego zakładania kajdanek. (więcej)
Skazany, któremu dyrektor więzienia cofnął zgodę na pracę, nie został o tym powiadomiony na piśmie. A bez tego nie da się poddać cofnięcia zgody kontroli sądowej. W wystąpieniu do dyrektora generalnego Służby Więziennej rzecznik podkreśla, że skazany powinien być w każdej sytuacji informowany pisemnie o takiej decyzji. (więcej)
Sprawcy przestępstw umieszczeni w zakładzie psychiatrycznym powinni mieć – tak jak skazani w więzieniach – prawo do spotkań w warunkach zwiększonej intymności. Adam Bodnar wystąpił do ministra zdrowia o zmianę przepisów. (więcej)
Osoby pozbawione wolności wciąż nie mogą otrzymywać owoców i warzyw w ramach tzw. paczki żywnościowej. Za paczkę płaci się od razu, a przecież dopiero po zważeniu owoców i warzyw wiadomo, ile będą kosztowały (takie tłumaczenie przedstawiła firma obsługująca zamówienia). Zastępczyni RPO zwróciła się do dyrektora generalnego Służby Więziennej proponując kilka rozwiązań tego problemu. (więcej)
KRONIKA
O potrzebie włączenia się Polski w opracowanie i przyjęcie Konwencji Praw Osób Starszych – Adam Bodnar mówił podczas Obywatelskiego Parlamentu Seniorów. Obrady zostały zorganizowane w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Osób Starszych. (więcej)
W Biurze RPO odbyło się spotkanie Komisji Ekspertów ds. Przeciwdziałania Bezdomności przy RPO. Głównym tematem rozmów były problemy osób z kryzysie bezdomności związane z brakiem meldunku np. brak możliwości otrzymania świadczeń z pomocy społecznej lub załatwienia spraw urzędowych. (więcej)