Biuletyn Informacji Publicznej RPO

W dniach 5-6 czerwca 2017 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT) wizytowali Zakład Poprawczy w Sadowicach (KMP.573.21.2017.RK). Celem wizyty była ocena dostępu nieletnich do świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrii i leczenia uzależnień.

W czasie analizy monitoringu i dokumentacji, dotyczących stosowania wobec podopiecznych środków przymusu bezpośredniego, ujawniono liczne nieprawidłowości.

Zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich, wykonującego zadania Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur, budzi sposób traktowania dwójki nieletnich, stanowiący w ocenie RPO nieludzkie traktowanie podopiecznych:

• założenie chłopcu pasa obezwładniającego, rozebranie go do naga i przeprowadzenie przez monitorowany korytarz bez ubrania, następnie położenie go na materacu,
• założenie nieletniemu pasa obezwładniającego, kajdanek na nogi i kasku ochronnego, następnie pozostawienie go w pomieszczeniu bez łóżka, w samych spodniach od piżamy, przy czym nie pozwalano chłopcu położyć się i odpocząć i zmuszano go do siedzenia przez okres 2 godzin.

Rzecznik Praw Obywatelskich miał też zastrzeżenia do:

• użycia przez personel zakładu poprawczego środków przymusu bezpośredniego, do którego stosowania nie miał on prawa (kasku ochronnego, kajdanek na nogi),
• braku zapisów monitoringu wskazujących na użycie środków przymusu bezpośredniego lub zabezpieczenie jedynie fragmentów nagrań,
• niespełniania wymogów dotyczących odpowiedniego wyposażenia izb izolacyjnych (braku łóżka, a niekiedy nawet materaca),
• braku badań lekarskich w związku ze stosowaniem środków przymusu bezpośredniego,
• braku pouczeń nieletnich o możliwości złożenia skargi na zastosowanie środków przymusu bezpośredniego,
• umieszczania nieletnich w izbie izolacyjnej na podstawie wątpliwych prawnie przesłanek,
• nieinformowania Ministerstwa Sprawiedliwości o wszystkich elementach odnoszących się do użycia środków przymusu bezpośredniego (użycia siły fizycznej, użycia kasku),
• braku szkoleń pracowników w zakresie stosowania i dokumentowania środków przymusu bezpośredniego,
• prewencyjnego zalecania przez lekarza psychiatrę podawania wychowankowi, zastrzyku uspokajającego, w razie jego silnego pobudzenia, bez osobistego zbadania pacjenta przed podjęciem decyzji o podaniu leku,
• nieuwzględnienie nieprawidłowości w dokumentowaniu stosowania środków przymusu bezpośredniego, w czasie kontroli placówki przez sędziego wizytatora.

Z uwagi na stwierdzone naruszenia Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości i Prezesa Sądu Okręgowego we Wrocławiu o analizę sygnalizowanych nieprawidłowości oraz podjęcie działań zmierzających do wyeliminowania ich w przyszłości. Wraz z analizą sprawy przekazano kopie zabezpieczonych nagrań monitoringu placówki.

Sprawa pozostaje w zainteresowaniu Rzecznika Praw Obywatelskich.