Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Planowane zmiany w ustawie o zdrowiu psychicznym nie są zadawalające
• Ludzie nie dostają właściwej pomocy psychiatrycznej – na psychiatrię trzeba minimum dodatkowego miliarda złotych
• Najbardziej trudna jest sytuacja w ochronie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży

26 lutego 2019 r. odbyło się z udziałem rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara posiedzenie Komisji Ekspertów do spraw Ochrony Zdrowia Psychicznego.

Nowelizacja ustawy o zdrowiu psychicznym

Dr Marek Balicki oraz dr Ewa Dawidziuk zapoznali zebranych ze stanem prac w Ministerstwie Zdrowia nad nowelizacją ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Zmiany dotyczą osób, które mogą stworzyć zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, opuszczających jednostki penitencjarne.

Uczestnicy posiedzenia zaopiniowali ten projekt negatywnie. Komisja rekomendowała odejście od zaproponowanych zmian w przepisach dotyczących przyjmowania pacjentów bez zgody, w drodze wniosku uzasadnionego potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa. Poważne wątpliwości i uwagi został również zgłoszone do nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu karnego wykonawczego. Ostateczną oceną zaproponowanych zmian Komisja przedstawi Rzecznikowi po zakończeniu prac nad projektem nowelizacji środków zabezpieczających w k.k. i k.k.w.

Ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży

Problematykę ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży zreferowała dr hab.n.med. Barbara Remberk, krajowa konsultantka w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży. Jej zdaniem  sieć opieki innej niż szpitalna jest głęboko nie wydolna. Jedyną formą pomocy, która jest względnie dostępna, są oddziały całodobowe. W związku z tym w oddziałach całodobowych brakuje miejsc.

W Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Klinice Psychiatrii dzieci i  młodzieży jest 28 łóżek i 43 pacjentów. Proponowane projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia zmiany w sprawie świadczeń gwarantowanych w zakresie opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży polegające na uproszczeniu i zwiększeniu dostępu do opieki psychiatrycznej blisko miejsca zamieszkania, poprzez nowe zdefiniowanie ról poradni psychologiczno-pedagogicznych nie przyniosą poprawy bez wzrostu wydatków na realizację świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży.

Zarówno z raportu NIK, jak i z uwag uczestniczącej w spotkaniu dyrektorki Liceum (które uczestniczyło w Olimpiadzie Zdrowia Psychicznego – patrz niżej) wynika, że poradnie psychologiczno-pedagogiczne są niewydolne. Dlatego zawarta w ocenie skutków regulacji (OSR) do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia informacja, że zmiana modelu opieki nie wiąże się ze wzrostem wydatków, nie pozwala pozytywnie zaopiniować wprowadzanych nowych rozwiązań.

W ocenie dr. Marka Balickiego minimalny poziom wzrostu finansowania psychiatrii dzieci i młodzieży powinien wynieść 100%, psychiatrii dorosłych bez uzależnień i psychiatrii sądowej - 50%, a łącznie powinno to wynieść około 1 mld złotych.

Regulacja zawodu psychologa

Komisji rozmawiała też o regulacji zawodu psychologa.

Słaba jakość usług jest konsekwencją braku wewnętrznej organizacji i kontroli w zawodzie oraz słaba jakością kształcenia psychologów. Obniża to poczucie bezpieczeństwa w korzystaniu z usług osób z tytułem psychologa.

W dyskusji poparto stanowisko przedstawione przez przedstawicieli Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów w zakresie potrzeby uregulowania zasad wykonywania zawodu psychologa.

Przygotowanie do II Kongresu Zdrowia Psychicznego

Mówiła o tym przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego dr Joanna Krzyżanowska-Zbucka.

Kongres jest ruchem, który skupia pacjentów, lekarzy, rodziny chorych, psychologów, pracowników pomocy społecznej, humanistów, filozofów, prawników, socjologów i wszystkich zainteresowanych poprawa sytuacji osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego. Mimo niewątpliwego sukcesu, jakim jest wdrożeniem w 27 ośrodkach centrów zdrowia psychicznego w dalszym ciągu pełnego wdrożenia  wymaga Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego.

Rzecznik Praw Obywatelskich obejmuje patronatem II Kongres Zdrowia Psychicznego

Olimpiada Wiedzy o Zdrowiu Psychicznym

Przed posiedzeniem RPO, spotkał się z laureatami i dyrektorami szkół oraz organizatorką VI Olimpiady Wiedzy o Zdrowiu Psychicznym, która się odbyła się w 10 października 2018 r. we Włodawie.

Organizatorka finału regionalnego, Ewa Zaniuk ze Starostwa Powiatowego we Włodawie, opowiedziała członkom Komisji o celach i zasadach i przebiegu olimpiad. Rzecznik Adam Bodnar wyraził przekonanie, że tak wartościowe przedsięwzięcie powinno zostać rozpropagowane oraz odbywać się na poziomie ogólnopolskim.