Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Prawa i wolności obywatelskie, wymiar sprawiedliwości – newsletter 1-31 marca 2019

PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE, WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

 

Ponad 140 tys. kobiet z rocznika 1953 należy korzystniej przeliczyć emerytury– orzekł Trybunał Konstytucyjny. RPO od dawna zwracał uwagę na wątpliwości konstytucyjne w tej sprawie. (więcej)

Zgodny z Konstytucją jest wybór przez Sejm 15 członków Krajowej Rady Sądownictwa będących sędziami. Niekonstytucyjne jest zaś odwoływanie się do Naczelnego Sądu Administracyjnego osób niepowołanych przez KRS do Sądu Najwyższego. Takie stanowisko przedstawił Trybunał Konstytucyjny w sprawie ustawy o KRS. (więcej)

Rodzina rolników już nie ma problemu, kto w niej jest spadkobiercą - Sąd Najwyższy uwzględnił pierwszą skargę nadzwyczajną. Złożył ją Rzecznik Praw Obywatelskich. Jej przedmiotem były dwa sprzeczne orzeczenia o spadku, wydane w odstępie pięciu lat przez ten sam sąd. (więcej)

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej badał pytania prejudycjalne Sądu Najwyższego, m.in. co do zdolności nowej Krajowej Rady Sądownictwa do wykonywania konstytucyjnego zadania stania na straży niezależności sądów. (więcej)

ZOBACZ TEŻ: Rekomendacje II Kongresu Praw Obywatelskich. Także o roli TS UE

Trwają prace nad zmianami prawa wobec kuratorów sądowych, m.in. w zakresie ich udziału w spotkaniach rodzica z dzieckiem (więcej)

ART. 212 KK. Czy przyzwoity człowiek stosuje artykuł 212 Kodeksu Karnego? Jak bronić wolność słowa – nie narażając jednocześnie demokracji na niszczące ataki fake newsów rozprzestrzenianych w internecie? W dyskusji zorganizowanej w Biurze RPO jej uczestnicy zaproponowali kilka konkretnych zmian przepisu, który dziś pozwala ukarać dziennikarza więzieniem za słowo (relacja i nagranie debaty )

LUSTRACJA. Należy ustawowo określić termin, w którym Instytut Pamięci Narodowej ma złożyć sądowi akta o osobie, która wystąpiła o tzw. autolustrację (więcej)

WIDOWISKOWE ZATRZYMANIA. Sądy często uznają za niezasadne spektakularne zatrzymania osób pełniących dziś lub w przeszłości ważne funkcje publiczne. Rzecznik zwraca uwagę na teatralizację takich zatrzymań (więcej)

Po kasacji Rzecznika Sąd Najwyższy umorzył sprawę uszczuplenia podatku VAT. Powodem – błędy sądów (więcej)

Brak rozwiązania słusznych żądań płacowych pracowników sądów destabilizuje pracę sądów. O zagrożeniu prawidłowej realizacji konstytucyjnego prawa do sądu RPO napisał do Ministra Sprawiedliwości. (więcej)

Członkowie spółdzielni mieszkaniowych, jak i osoby z prawem do lokali, muszą mieć ochronę prawną przed przerzucaniem na nich odpowiedzialności za długi spółdzielni – wskazuje RPO w wystąpieniu do Ministra Inwestycji i Rozwoju. (więcej)

RPO ponagla Ministra Sprawiedliwości co do jego odpowiedzi na wystąpienia w sprawach karnych. – Za każdym z tych wystąpień kryją się konkretne ludzkie sprawy. Obywatele mają prawo oczekiwać, że kierowany przez Pana resort potraktuje ich problemy z należytą powagą. Ufają również, że Pan osobiście dołoży wszelkich starań, aby każdy zgłoszony przez nich problem znalazł godne i sprawiedliwe rozwiązanie – napisał w liście Rzecznik. (więcej, w tym lista wystąpień bez odpowiedzi)

Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie zaskarżonych przez senatorów przepisów o Krajowej Radzie Sądownictwa będzie nieważne – wskazywał RPO. Wyrok Trybunału miał bowiem zapaść 14 marca 2019 r., a dopiero 22 marca upływa ustawowy termin zgłoszenia udziału i przedstawienia stanowiska w sprawie przez Rzecznika Praw Obywatelskich. (więcej)

System kurateli sądowej nie funkcjonuje należycie: zasady naboru nie gwarantują wyłonienia najlepszych kandydatów; niewystarczający jest też nadzór nad kuratorami. Kontrola NIK wykazała nieprawidłowości w działalności kuratorów we wszystkich sądach objętych badaniem. (więcej)

Jest szansa na skuteczną walkę ze skażeniem wód powierzchniowych i podziemnych w okolicy, gdzie przez ćwierć wieku zakłady chemiczne składowały trujące odpady. Na wniosek prokuratury i RPO w sprawie zapadł korzystny wyrok. (więcej)

Dostęp Rzecznika Praw Obywatelskich do akt zawierających tajemnicę skarbową jest ograniczony. Może je dostać tylko, gdy już trwa proces przed sądem administracyjnym. Utrudnia to możliwość interwencji Rzecznika w sporze obywatela z fiskusem zanim sprawa trafia do sądu. (więcej)

Zdrada małżeńska i narodziny pozamałżeńskiego dziecka nie mogą być podstawą dochodzenia zadośćuczynienia od zdradzającego małżonka i jego partnera w trybie ochrony dóbr osobistych. Orzekł tak Sąd Najwyższy, który uwzględnił skargę Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. (więcej)

Wiele osób straciło członkostwo spółdzielni mieszkaniowych po zmianie przepisów z 2017 r. Stało się to z mocy prawa, bez ich winy -  co nie może być akceptowane w praworządnym państwie. Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego nowelizację ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 2017 r. (więcej)

Jak zwracać nieruchomości wywłaszczone pod publiczne inwestycje, do których nie doszło. Uwagi RPO do zmian prawa. (więcej)

13-letni chłopiec, którego matka cierpi na schizofrenię, wychowywany jest przez dziadków. Dziadkowie nie mogą ubiegać się o świadczenia rodzinne, 500+ i dofinansowanie wyprawki szkolnej, ponieważ według definicji ustawowej nie są faktycznymi opiekunami dziecka. RPO zwrócił się do minister rodziny, pracy i polityki społecznej o zajęcie się problemem tego typu ograniczeń w dostępie do świadczeń. (więcej)

Funkcjonariusz SB, który w latach 80. współpracował z opozycją i Kościołem, ma mieć przywróconą emeryturę na wcześniejszych, korzystniejszych zasadach – orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie. To precedensowy wyrok w sprawie obniżki świadczeń byłego funkcjonariusza służb PRL. (więcej)

Polski rząd ogranicza zakres niezawisłości sędziowskiej – stwierdził amerykański Departament Stanu w raporcie nt. przestrzegania praw człowieka na świecie. Amerykański raport wskazuje na wiele problemów, które są także przedmiotem uwagi i działań Rzecznika. (więcej)

Kwestionowanie działań dyscyplinarnych to wsparcie nagannych postaw sędzi – sędziowski rzecznik dyscyplinarny Piotr Schab odpowiedział na wystąpienie RPO dotyczące sędzi Moniki Frąckowiak i sędzi Olimpii Barańskiej-Małuszek. (więcej)

Świadek dostaje za niską rekompensatę zarobku utraconego wskutek zeznań. RPO apeluje o jej podwyższenie. (więcej)

9-letni chłopiec, który urodził się bez rąk, niedługo przejdzie operację. Po zabiegu będzie potrzebował specjalnego, wartego 18 tys. zł wózka inwalidzkiego, dlatego jego mama wystąpiła do NFZ w Katowicach o dofinansowanie. Jak donoszą media – urzędniczka NFZ uznała, że chłopcu nie przysługuje prawo do refundacji wózka, ponieważ nie ma on niedowładu lub porażenia trzech lub czterech kończyn. (więcej)

Dzieci podejrzane i oskarżone o przestępstwa muszą rozumieć przebieg postępowania karnego, mieć prawo do adwokata od chwili zatrzymania oraz do obecności rodzica na procesie. Takie są m.in. standardy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/800, na której wprowadzenie państwa członkowskie mają czas do 11 czerwca 2019 r. (więcej)

Minister nauki: zaświadczenie od proboszcza nie dyskryminuje studenta. Potrzebne jest Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na zajęcia podyplomowe, więc – choć są one dofinansowywane przez Narodowy Bank Polski – to wszystko jest zgodne z prawem – wyjaśnił minister w odpowiedzi na wątpliwości RPO. (więcej)

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie widzi podstaw do wszczęcia postępowania w sprawie materiału Wiadomości TVP, w którym ujawniono wizerunki osób demonstrujących przeciw Magdalenie Ogórek pod TVP. (więcej)

Obywatel nie mógł zaskarżyć wyroku, bo sąd wyliczając termin pominął Boże Ciało. RPO złożył w tej sprawie kasację. (więcej)

Działacz organizacji na rzecz zwierząt ma prokuratorskie zarzuty kradzieży czterech psów, które w tzw. trybie interwencyjnym odebrał osobom źle je traktującym. Rzecznik podjął sprawę i wystąpił do właściwej prokuratury. (więcej)

Jak ustalić wartość mieszkania kupionego na kredyt przy podziale majątku? Uchwała Sądu Najwyższego. (więcej)

4 tys. zł zadośćuczynienia za niezasadne zatrzymanie przez policję sąd przyznał uczestnikowi kontrmanifestacji przeciw Marszowi Niepodległości w 2017 r. Rzecznik już wcześniej wskazywał na niezasadność zatrzymania tej grupy. (więcej)

 

Autor informacji: Katarzyna Kaleta-Sennik
Data publikacji:
Osoba udostępniająca: Katarzyna Kaleta-Sennik
Data:
Operator: Katarzyna Kaleta-Sennik