Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiedziało na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka w sprawie adopcji zagranicznych.
• W ocenie resortu pojawiające się w praktyce orzeczniczej sądów rodzinnych problemy, wynikają nie tyle z niejasności przepisów, co z nieuwzględniania specyfiki danej sprawy.
• Ministerstwo Sprawiedliwości wskazało, że będzie mogło rozważyć nowelizację ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, jeśli to resort rodziny, pracy i polityki społecznej będzie sygnalizował potrzebę zmian.

Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiedziało na wspólne wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka w sprawie adopcji zagranicznych. Rzecznicy wskazywali w nim, że obowiązujące przepisy postępowania, które regulują proces adopcyjny polskich dzieci przez osoby posiadające miejsce zamieszkania lub pobytu poza granicami naszego kraju, powinny zostać doprecyzowane.

W obszarze zainteresowania Rzeczników znalazły się m.in. propozycje uchwalenia regulacji, które:

• wprowadzą minimalny okres tzw. styczności preadopcyjnej między dzieckiem a kandydatami na przysposabiających, a także określą minimalne standardy wykonywania owej styczności (w tym także zapewnią odpowiednią dostępność tłumacza) i wprowadzą jej niezależną kontrolę przez podmiot niezwiązany z toczącym się postępowaniem adopcyjnym,
• pozwolą na ustanowienie przedstawiciela dziecka, który w sposób obiektywny będzie reprezentował jego interes w prowadzonym postępowaniu adopcyjnym,
• zwiększą aktywność prokuratora w prowadzonych postępowaniach adopcyjnych, a nawet wprowadzą obligatoryjny udział prokuratora w tych postępowaniach.

Niestety, Ministerstwo Sprawiedliwości nie do końca podziela wątpliwości sygnalizowane w wystąpieniu Rzeczników. W ocenie resortu pojawiające się w praktyce orzeczniczej sądów rodzinnych problemy, wynikają nie tyle z niejasności przepisów, co z niestosowania ich ad casu, tj. w znaczeniu nieuwzględniania specyfiki danej sprawy. Dodatkowo Ministerstwo wskazuje na bogate w omawianym zakresie orzecznictwo Sądu Najwyższego, które w przypadku konieczności wykładni stosowanych przepisów prawa, może okazać się wystarczające.

Przedstawiciel resortu sprawiedliwości zaznaczył jednak, że ponieważ inicjatywa ustawodawcza w zakresie spraw adopcji, jak i pieczy zastępczej nad dzieckiem należy do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Sprawiedliwości będzie mogło rozważyć nowelizację ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego, jeśli wskazany wyżej resort, będzie sygnalizował potrzebę zmian w omawianym zakresie.

IV.7023.8.2017