Biuletyn Informacji Publicznej RPO

RPO i akta stanu cywilnego. Jakie mamy prawa, gdy system komputerowy zawodzi?

Data:

Obywatel nie mógł się doczekać wydania aktu zgonu dla bliskiej osoby, przez co utrudniona była organizacja pogrzebu. Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zwrócił się do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o wyjaśnienia i interwencję.

MSWiA odpowiada: - Rzeczywiście, zdarzają się kłopoty, ale są na to procedury szczególne.  Jeśli urząd stanu cywilnego nie może wydać aktu zgonu z powodu kłopotów z systemem komputerowym, to można zorganizować pogrzeb bez aktu zgonu. Wystarczy część karty zgonu dla administracji cmentarza z adnotacją o zgłoszeniu zgonu. Potem otrzymuje się bezpłatnie odpis aktu zgonu, który trzeba dostarczyć administracji cmentarza.

Skąd się wzięły  te kłopoty?

Od 1 września 2015 r. akta stanu cywilnego są prowadzone elektronicznie. Komputeryzacja nie była oczywiście celem dla siebie –  chodziło o to, by obywatele mogli dostawać odpisy  aktów stanu cywilnego w dowolnej miejscowości – tam, gdzie mieszkają lub pracują – a nie tam, gdzie papierowy dokument został kiedyś sporządzony.

Obywatel ma prawo do odpisu akt stanu cywilnego z elektronicznego obrotu aktami stanu cywilnego:

  • w ciągu 7 dni roboczych – jeśli papierowe akta znajdowały się w urzędzie, do którego się zwrócił
  • w ciągu 10 dni roboczych – jeśli papierowe akta znajdują się w innym urzędzie

Kiedy system ruszał, centralna baza akt stanu cywilnego była pusta – zapełnia się stopniowo nowymi wpisami (śluby, narodziny, zgony). Wpisy archiwalne trafiają tam wtedy, gdy obywatel zwróci się o odpis akt stanu cywilnego.  To z tym jest największy kłopot, bo żeby wydać obywatelowi odpis, należy najpierw dane przenieść do systemu elektronicznego obrotu aktami stanu cywilnego (ale potem dane będą już na stałe w systemie – o kolejny odpis będzie już łatwo). Jeśli akt nie ma w urzędzie, to sprawność obsługi obywatela zależy od pracy kolejnego urzędu.

Większość z nas występuje o odpisy aktów w dużych miastach. Największy problem jest w Warszawie. Nie tylko ze względu na liczbę wniosków obywateli. Bo Warszawie są też największe w kraju zbiory aktów stanu cywilnego (w tym tzw. akta zabużańskie czy rejestry małżeństw przed polskimi konsulami). To znaczy, że urzędy stanu cywilnego bardzo często zwracają się do Warszawy o akta. Zatem dobra organizacja warszawskiego Urzędu Stanu Cywilnego jest kluczowa dla całego kraju.

Co w tej sprawie robi administracja rządowa?

  • Centralny elektroniczny  rejestr stanu cywilnego jest cały czas poprawiany i udoskonalany, kierownicy urzędów stanu cywilnego –cały czas szkoleni .  Ich uwagi zostały w dużej mierze uwzględnione w nowelizacji Prawa o aktach stanu cywilnego
  • Urzędowi Stanu Cywilnego w Warszawie poświęcana jest specjalna uwaga. W sierpniu 2015 r., tuż przed przejściem na elektroniczny obrót aktami stanu cywilnego, odbyły się – jak informuje MSWiA - trzy robocze spotkania Ministerstwa z przedstawicielami stołecznego Urzędu Stanu Cywilnego.
  • Od 2015 roku Ministerstwo Finansów inaczej dzieli dotacje dla samorządów na zadania zlecone z zakresu spraw obywatelskich. Chodzi o to, by pieniądze trafiały tam, gdzie urzędy załatwiają więcej spraw.
  • Wojewodowie są uczulani, by informować samorządy o konieczności zmian organizacyjnych w podległych im urzędach, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb urzędów stanu cywilnego – napisał do Rzecznika Praw Obywatelskich wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Zdzikot.

 

Ważne linki:

Załączniki:

Autor informacji: Anna Kabulska
Data publikacji:
Osoba udostępniająca: Mariusz Masłowiecki - BIP
Data:
Operator: Mariusz Masłowiecki - BIP