Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Kierowane do Rzecznika Praw Obywatelskich skargi obywateli wskazują, że obowiązujące zasady gospodarowania odpadami komunalnymi wymagają zmiany.  Zastrzeżenia dotyczą ustalania opłaty ryczałtowej za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla właścicieli nieruchomości wykorzystywanych, przez część roku, na cele rekreacyjne. Obciążenia z tego tytułu wzrosły kilkukrotnie. O problemach właścicieli tych nieruchomości Rzecznik Praw Obywatelskich informuje w wystąpieniu do Ministra Środowiska.

Obowiązująca od 1 lutego 2015 r. nowelizacja przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zmieniła dotychczasowy sposób określania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku właścicieli nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjne. Całoroczna opłata ryczałtowa, ustalana przez gminy, jest jednolita bez względu na stopień wykorzystania nieruchomości. Ponadto ustawa nie określa maksymalnej stawki opłaty, chociaż taki wymóg wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 listopada 2013 r. (sygn. akt K 17/12).

Wprowadzone zróżnicowanie stanowiło realizację postulatu gmin, które miały trudności w naliczaniu opłat za gospodarowanie odpadami powstającymi na nieruchomościach rekreacyjno-wypoczynkowych. W ocenie Rzecznika zróżnicowanie to nie jest jednak ani proporcjonalne ani uzasadnione. Obywatele wskazują w skargach, że w związku z wprowadzeniem opłaty ryczałtowej ponoszą często kilkukrotnie wyższe opłaty niż dotychczas, nawet w sytuacji, gdy nieruchomość wykorzystują jedynie w krótkim okresie urlopowym.

Ponadto regulacje dotyczące opłaty ryczałtowej pomijają całkowicie wnioski wypływające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 listopada 2013 r. (sygn. akt K 17/12) dotyczące obowiązku określenia w ustawie górnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami, jakie mogą wprowadzać gminy. Trybunał wskazał w tym wyroku, że prawodawca zobowiązany jest wyznaczyć granice, w jakich rada gminy może realizować kompetencję do ustalania opłaty lokalnej. Ich brak narusza standardy konstytucyjne (obciążenia finansowe takie jak podatki i inne świadczenia publiczne powinny wynikać z ustawy).

V.7204.35.2015