Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepis uchwały Rady Miejskiej w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy z dnia 2018-11-13.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
IV.7214.145.2017
Data sprawy:
2018-11-13
Rodzaj sprawy:
skarga do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (WSA)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepis uchwały Rady Miejskiej w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

Z treści kwestionowanego przepisu (§ 4 ust. 6 uchwały) jednoznacznie wynika, że każda osoba, uwzględniona na liście osób uprawnionych do zawarcia umowy najmu z mieszkaniowego zasobu gminy, a tym samym spełniająca warunki konieczne do udzielenia pomocy mieszkaniowej, jeżeli dwukrotnie nie skorzysta z przedstawionej przez gminę propozycji wynajęcia lokalu komunalnego, zostanie z listy usunięta, tracąc tym samym uprawnienie do ubiegania się o najem lokalu. Rzecznik Praw Obywatelskich zauważył, że zgodnie z § 14 uchwały, na liście uprawnionych do najmu lokalu znajdują się wyłącznie osoby, co do których władze gminy przy udziale Społecznej Komisji Mieszkaniowej potwierdziły występowanie przesłanek uzasadniających udzielenie pomocy mieszkaniowej. A zatem zgodnie z zaskarżonym § 4 ust. 6 uchwały, odmowa stanowi samoistną podstawę do skreślenia z listy osoby, której prawo do uzyskania pomocy mieszkaniowej zostało zweryfikowane i potwierdzone.

W ocenie Rzecznika ww. przepis jest niezgodny z art. 4 ust. 1 i 2 oraz z art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Rzecznik wskazał, że funkcjonowanie w uchwale gminy omawianego postanowienia może doprowadzić do sytuacji, w której osoba spełniająca ustawowe przesłanki otrzymania ze strony gminy pomocy mieszkaniowej, pozytywnie zakwalifikowana i oczekująca na konkretną propozycję mieszkaniową, może zostać tej pomocy pozbawiona, poprzez wykreślenie z listy w przypadku dwukrotnej odmowy przyjęcia proponowanych lokali. Należy przy tym podkreślić, że może to nastąpić również w sytuacji, gdy zaproponowane lokale nie będą spełniały warunków ustawowych, gdyż § 4 ust. 6 uchwały nie zawiera kryteriów, które pozwalałyby określić w jakim przypadku odmowa przyjęcia zaproponowanego lokalu jest nieuzasadniona.

 


Data odpowiedzi:
2019-04-22
Opis odpowiedzi:
Skarga uwzględniona (wyrok z 25 kwietnia 2019 r., sygn. akt III SA/Gl 1303/18).
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów nie sposób wywieść delegacji do wyłączenia określonych grup członków wspólnoty samorządowej z możliwości ubiegania się o zawarcie umowy najmu lokalu komunalnego. Wprowadzenie do uchwały dodatkowych warunków powoduje, że mieszkańcy wspólnoty, spełniający przesłanki ustawowe do ubiegania się o pomoc mieszkaniową, zostają pozbawieni możliwości jej uzyskania. Prawnie niedopuszczalne jest więc zapisywanie w uchwale kryteriów odmiennych od przewidzianych w ustawie o ochronie praw lokatorów. Zawężenie kręgu uprawnionych do otrzymania pomocy mieszkaniowej gminy następuje jedynie w przypadku osób ubiegających się o lokal socjalny. Wprowadzanie w uchwale dodatkowych ograniczeń, nie mieszczących się w kryteriach ustawowych, kwalifikować więc należy jako nieuprawnione wychodzenie poza granice upoważnienia ustawowego. Ponadto, postanowienie uchwały przewidujące skreślenie z listy osób oczekujących w związku z dwukrotną odmową zawarcia umowy najmu jest sprzeczne z celem ustawy i obowiązkiem gminy oraz oznacza stworzenie przepisu materialnoprawnego wykraczającego poza delegację ustawową. Przepis taki umożliwia powstanie nieprawidłowej sytuacji w gminie, w której faktycznie wymusi się na uprawnionym przyjęcie drugiego spośród zaproponowanych lokali. Takiego władztwa nad obywatelem nie przyznaje gminie żaden z obowiązujących przepisów, w szczególności ustawy o ochronie praw lokatorów.