Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Minister Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie konieczności przeciwdziałania ageizmowi i dyskryminacji ze względu na wiek.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, iż uchwalenie Krajowego Programu Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2022-2030 zwiększa nadzieję na implementację założeń mających na celu zwalczanie ageizmu, w tym dyskryminacji ze względu na wiek. Wśród nich brakuje jednak zadania polegającego na dokonaniu przeglądu istniejących lub tworzonych polityk społecznych pod kątem wyrównywania szans osób starszych. Z dotychczasowych analiz wynika bowiem, że nadal w poszczególnych politykach działania dotyczące osób starszych stanowią znikomy procent lub są pomijane. Ponadto mają co do zasady charakter działań socjalnych, nie zaś opartych o uznanie praw osób starszych do uczestnictwa w życiu społecznym na równi z innymi.

W ocenie Rzecznika większość programów opisanych w dotychczasowej korespondencji przez resort polityki społecznej ma charakter projektowy, a nie systemowy. Powoduje to, że osoby starsze, mieszkające w gminach, które nie wystąpią o środki z wymienionych programów, są pozbawione różnego rodzaju usług. Z kolei osoby starsze mieszkające w gminach startujących w konkursach nie mają zapewnionej ciągłości otrzymywanych usług. Rzecznik zaapelował zatem o przygotowanie kompleksowych rozwiązań, które obejmowałyby finansowanie polityki senioralnej w szerokim tego słowa znaczeniu w każdej gminie, a także o systematyczny przegląd polityk publicznych pod kątem eliminowania systemowej dyskryminacji ze względu na wiek.

Ponadto, Rzecznik wskazał, że debata na temat podejścia do praw osób starszych miała kolejną odsłonę podczas 12. Sesji Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia się (Open-ended Working Group on Ageing, dalej: "OEWGA") w dniach 11-14 kwietnia 2022 r., w której uczestniczyła także przedstawicielka Rzecznika Praw Obywatelskich. Podczas tej Sesji zaobserwowano postęp w pracach OEWGA w postaci propozycji przedstawionej przez Argentynę obejmującej powstanie międzyregionalnej grupy państw o zbliżonych poglądach.

Uczestnictwo w tej grupie przedstawicieli rządu polskiego Rzecznik postrzega jako pożądaną szansę posiadania pozytywnego wpływu na zwiększenie ochrony praw osób starszych zarówno na świecie, jak i w Polsce.

Rzecznik zwrócił się zatem do Minister z prośbą o poinformowanie, czy rząd planuje włączyć się w prace na forum międzynarodowym, podejmowane w celu wzmocnienia ochrony praw osób starszych w ramach agendy praw człowieka.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej w piśmie z 22 lipca 2022 r. poinformował, iż w przyjętym 24 maja 2022 r. - Krajowym Programie Działań na Rzecz Równego Traktowania na lata 2022-2030 zaplanowano m.in. przeprowadzenie debaty z udziałem przedstawicieli organizacji pozarządowych i innych instytucji zrzeszających i zajmujących się osobami starszymi oraz reprezentantów pracodawców zainteresowanych możliwościami współpracy z osobami w starszym wieku. Debata będzie poprzedzona informacjami o projekcie, zamieszczonymi w mediach społecznościowych Pełnomocnika, z prośbą o zgłaszanie się przedstawicieli obu stron. Wydarzenie ma służyć wymianie opinii na temat możliwości wykorzystania przewidywanego wzrostu aktywności zawodowej w UE i w Polsce oraz nawiązaniu kontaktów między przedstawicielami osób starszych i pracodawcami. Dokumentem wyznaczającym kierunki polityki społecznej wobec osób starszych w Polsce jest Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. BEZPIECZEŃSTWO – UCZESTNICTWO – SOLIDARNOŚĆ. W ramach polityki społecznej wobec osób starszych rząd podejmuje działania m.in. związane z sytuacją materialną i mieszkaniową seniorów, zapewnieniem im dostępu do opieki zdrowotnej, jak również z aktywnością zawodową, społeczną, edukacyjną, kulturalną czy sportową osób starszych. Natomiast, w nawiązaniu do działalności Otwartej Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia się, Sekretarz Stanu wskazał, że przedstawiciele resortu polityki społecznej monitorują przebieg jej prac.