Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym z dnia 2023-02-08.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7000.56.2022
Data sprawy:
2023-02-08
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną zaskarżając wyrok Sądu Okręgowego w S. z dnia 18 listopada 2021 r. w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w całości.

Na podstawie art. 89 ś1 pkt 2) ustawy o SN zaskarżonemu orzeczeniu Rzecznik zarzucił rażące naruszenie prawa materialnego - tj. art. 109 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego niewłaściwą wykładnię, która skutkowała zaakceptowaniem ustanowienia hipoteki na nieruchomości osoby niebędącej dłużnikiem, tj. przyjęciem, że nieruchomość nabyta w postępowaniu egzekucyjnym przez powódkę B. K. mogła zostać obciążona hipoteką przymusową na rzecz pozwanego M. Sz., pomimo faktu, iż pozwany nie dysponował tytułem wykonawczym przeciwko powódce.

Niezależnie od powyższego - stosownie do treści art. 89 ś1 pkt 1) ustawy o SN - zaskarżonemu orzeczeniu RPO zarzucił naruszenie wywodzonej z art. 2 Konstytucji zasady zaufania do państwa z uwagi na nieuwzględnienie faktu, że nabywając na licytacji nieruchomość powódka działała w zaufaniu do księgi wieczystej, w której to księdze w dacie wydawania postanowienia o przysądzeniu nie było w dziale IV księgi żadnych obciążeń, oraz - z uwagi na pułapkę proceduralną, którą spowodowało złożenie przez pozwanego wniosku o wpis hipoteki na dzień przed uprawomocnieniem się orzeczenia o przysądzeniu - że powódka nabyła nieruchomość obciążoną hipoteką, czego nie miała świadomości w chwili decyzji o zakupie, a której to decyzji nie mogła zmienić, a samemu obciążeniu nie mogła już w żaden sposób zapobiec, ani się mu przeciwstawić.

Ponadto orzeczeniu temu Rzecznik zarzucił naruszenie konstytucyjnego prawa do ochrony praw majątkowych, gwarantowanego przez art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, gdyż orzeczenie Sądu Okręgowego w S. dało priorytet ekspektatywie ustanowienia hipoteki przed ekspektatywą nabycia prawa własności (bez obciążeń) i samym prawem własności, a pułapka proceduralna, w jakiej znalazła się powódka, doprowadziła ją do zakupu nieruchomości obciążonej hipoteką na rzecz pozwanego - w wysokości dwukrotnie przewyższającej wartość nieruchomości - pomimo iż pozwany nie dysponował przeciwko powódce tytułem wykonawczym.

Mając na uwadze powyższe, w oparciu o dyspozycję art. 91 śl ustawy o SN RPO wniósł o uwzględnienie przez Sąd Najwyższy niniejszej skargi nadzwyczajnej oraz o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w S. z dnia 18 listopada 2021 r. w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie apelacji pozwanego, względnie - przekazanie temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania.