Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie problemów pracowników cywilnych Policji.

Z prośbą o pomoc do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócili się przedstawiciele związków zawodowych pracowników Policji (ZZPP oraz NSZZ PP). Problemy pracowników cywilnych były także sygnalizowane przy okazji wizytacji jednostek Policji przez pracowników Biura RPO.

W tej licznej (ok. 25.000) grupie pracowników znajdują się osoby zajmujące się sprawami kadrowymi (w tym naborem do służby), ochroną informacji niejawnych, budżetu Policji, zamówień publicznych. Są to także osoby odpowiedzialne za pozyskiwanie funduszy unijnych, nadzór budowlany, zajmujące się obsługą policyjnych baz danych, szeroko rozumianą logistyką oraz zagadnieniami z dziedziny prewencji czy ruchu drogowego, księgowi czy osoby naliczające płace, ale też urzędnicy prowadzący postępowania administracyjne, np. w sprawie pozwoleń na broń, prowadzące obsługę kancelarii tajnych i archiwów Policji, radcowie prawni, piloci, biegli, eksperci i technicy pracujący w laboratoriach kryminalistycznych, a także psycholodzy, wysokiej klasy specjaliści do spraw sieci teleinformatycznych i systemów radiokomunikacyjnych czy telefonii IP. Pracownicy Policji to również programiści, serwisanci, zaopatrzeniowcy, kierowcy czy mechanicy samochodowi.

Wnioskodawcy w swoim wystąpieniu przedstawili dwa zasadnicze problemy, które od wielu lat nie mogą doczekać się rozwiązania. Podstawowym problemem tej grupy zatrudnionych w jednostkach podległych MSWiA są płace. Jak wskazują Zainteresowani, grupa pracowników cywilnych Policji jest najgorzej uposażoną grupą pracowników administracji państwowej. Według szacunków ZZPP w 2023 r. około 70% pracowników będzie otrzymywało wynagrodzenia na poziomie płacy minimalnej. Od wielu lat pracownicy cywilni Policji zabiegają o podniesienie ich wynagrodzenia stosownie do wartości pracy, którą wykonują i odpowiedzialności, która się z nią wiąże. Walczą o zapewnienie im godnych zarobków, stosownych do wiedzy, umiejętności oraz obowiązków wypełnianych w ramach zajmowanych stanowisk w Policji.

W trakcie wizytacji jednostek Policji reprezentanci pracowników cywilnych wskazywali także przedstawicielom RPO, że osoby przyjmowane aktualnie do pracy mają wyższe wynagrodzenie niż osoby z wieloletnim stażem. Może to wynikać po części z tego, że osoby do 26. roku życia są zwolnione z podatku. Faktyczne zrównanie zarobków wysoko wykwalifikowanych i doświadczonych pracowników z zarobkami osób dopiero rozpoczynających karierę zawodową działa demotywująco. Brakuje też czytelnej ścieżki rozwoju zawodowego. Rozmówcy wskazywali, że w resorcie prowadzone są prace legislacyjne zmierzające do odwrócenia dotychczasowej tendencji mającej na celu obsadzenie pracownikami cywilnymi niektórych stanowisk policyjnych. W ocenie Związków sytuację taką spotęgował i przyspieszył Program modernizacji Policji (…) na lata 2022-2025, który zwiększył liczbę etatów policyjnych o 5600, natomiast w ogóle nie przewidziano w nim zwiększenia etatów pracowniczych.

Wiąże się z tym drugi problem wskazywany przez Związek, tzn. brak szczegółowych i jednorodnych regulacji ustawowych dotyczących statusu tej grupy pracowników. Połowę pracowników zatrudnionych w jednostkach Policji wszystkich szczebli stanowią pracownicy korpusu służby cywilnej, a pozostałą część pracownicy nieobjęci mnożnikowym systemem wynagradzania, zatrudnieni na podstawie ustawy Kodeks pracy i ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Dlatego pracownicy od wielu lat zabiegają również o ustawowe uregulowanie ich sytuacji zawodowej.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o ustosunkowanie się do podniesionych problemów.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z 13 lipca 2023 r. podkreślił, że kształtowanie wynagrodzeń pracowników cywilnych zatrudnionych m.in. w Policji podlega takim samym zasadom podwyżek, jak w całej sferze budżetowej. Co do wzrostu liczby etatów policyjnych, wskazał, że kwestia ta jest jednym z przedsięwzięć zawartych w ustawie modernizacyjnej, w ramach którego w 2022 r. zaplanowano ich zwiększenie na poziomie 1.700 oraz w latach kolejnych, tj. 2023-2025, odpowiednio po 1.300 etatów, z przeznaczeniem m.in. na wzmocnienie służby prewencyjnej oraz obsadzenie planowanych do odtworzenia/przywrócenia posterunków Policji. Ponadto, w związku z powołaniem Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości liczba ta zwiększyła się w 2022 r. o dodatkowe 300 etatów oraz w latach kolejnych, tj. 2023-2025, nastąpi wzrost odpowiednio po 500 etatów. Sekretarz Stanu zaznaczył, że uregulowanie sytuacji pracowników cywilnych Policji regulują odpowiednie akty normatywne w zależności od statusu jednostki organizacyjnej Policji, w której są zatrudnieni. Wskazał również, że decyzją nr 21 Komendanta Głównego Policji z dnia 27 stycznia 2021 r. został powołany stały zespół do doskonalenia działań ukierunkowanych na ochronę praw pracowniczych oraz interesów zawodowych i materialnych pracowników Policji. Do jego zadań należy w szczególności formułowanie rekomendacji w ww. zakresie, a także opracowywanie dobrych praktyk w obszarze motywowania, rozwoju i szkoleń pracowników formacji.