Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga kasacyjna od postanowienia Sądu Okręgowego, zmieniającego postanowienie Sądu Rejonowego wydanego w sprawie o podział majątku wspólnego i dział spadku z dnia 2023-11-03.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7000.214.2023
Data sprawy:
2023-11-03
Rodzaj sprawy:
skarga kasacyjna do SN (w sprawach cywilnych - SKC)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga kasacyjna od postanowienia Sądu Okręgowego, zmieniającego postanowienie Sądu Rejonowego wydanego w sprawie o podział majątku wspólnego i dział spadku.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył przywołane postanowienie Sądu Okręgowego w L. w całości. Na podstawie art. 398 3 § 1 pkt 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie: - art. 684 kpc w zw. z art. 567 § 3 kpc oraz art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, poprzez niewłaściwe ustalenie składu i wartości majątku wspólnego małżonków K. Z. i B. J. C. oraz składu i wartości spadku po każdym z małżonków - polegające na przyjęciu, iż w skład spadku wchodzą nieruchomości, które w dacie orzekania przez Sąd drugiej instancji nie istniały z uwagi na niespełnienie wymogów z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego, gdyż zostały podzielone Decyzją Wojewody z dnia 16 września 2022 r., a część powstałych z podziału działek przeszła na własność Skarbu Państwa, - art. 316 § 1 w zw. z art. 391 § 1 w zw. z art. 13 § 2 kpc - poprzez przełamanie zasady aktualności orzeczenia sądowego na datę rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd drugiej instancji, i nieuwzględnienia zmiany stanu prawnego nieruchomości objętych działem w trakcie trwania postępowania apelacyjnego.

Na podstawie art. 398 3 § 1 pkt 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik zarzucił naruszenie prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, a mianowicie - art. 623 zd. 1 kpc w zw. z art. 1035 kc i art. 688 kpc - poprzez dokonanie podziału majątku spadkowego na części nie odpowiadające wartością udziałom obu uczestniczek w spadku - co ostatecznie doprowadziło do przyznania jednej z uczestniczek nieruchomości nieistniejących w sensie prawnym, do tego stanowiących częściowo własność osoby trzeciej, a w rezultacie - do wadliwego rozliczenia udziałów w spadku.

Niezależnie od powyższego - stosownie do treści art. 398 3 § 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc - przedmiotowemu orzeczeniu RPO zarzucił naruszenie konstytucyjnego prawa do ochrony praw majątkowych, gwarantowanego w ramach art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, z uwagi na doprowadzenie do naruszenia pochodzących ze spadku praw majątkowych uczestniczek w zakresie bezpieczeństwa obrotu, gdyż orzeczenie Sądu Okręgowego w L. pomija w zupełności skutki prawne decyzji Wojewody z dnia 16 września 2023 r., zarówno w płaszczyźnie prawnorzeczowej, jak i w płaszczyźnie skutków odszkodowawczych wywłaszczenia nieruchomości, co spowoduje, że uczestniczki nie uzyskają równowartości praw majątkowych związanych z udziałem w majątku spadkowym, które są chronione na poziomie konstytucyjnym.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 398 4 § 1 pkt 3 w zw. z art. 398 16 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 kpc Rzecznik wniósł o uchylenie przez Sąd Najwyższy postanowienia Sądu Okręgowego w L., z dnia 15 marca 2023 r. w całości i przekazanie temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania, wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania.