Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku z dnia 2024-02-08.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7000.174.2023
Data sprawy:
2024-02-08
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku.

Rzecznik Praw Obywatelskich, ze względu na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej wniósł skargę nadzwyczajną od postanowienia Sądu Rejonowego w P. z dnia 28 października 1997 r., stwierdzającego nabycie spadku po W. L. i S. L., zaskarżając przedmiotowe postanowienie w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 u.s.n. zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 669 w zw. z art. 677 § 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: "k.p.c.") w następstwie pominięcia dyspozycji art. 199 § 1 pkt 2 in fine w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i wydanie rozstrzygnięcia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłych W. L. i S. L., pomimo iż: sprawa w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po W. L., została już wcześniej prawomocnie rozpoznana, tj. wobec nieuwzględnienia przez Sąd Rejonowy w P. faktu, iż w chwili zainicjowania postępowania w sprawie w obrocie prawnym funkcjonowało już prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w P. z dnia 14 września 1995 r., stwierdzające nabycie spadku po tej samej osobie, sprawa w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po S. L. została już wcześniej prawomocnie rozpoznana tj. wobec nieuwzględnienia przez Sąd Rejonowy w P. faktu, iż w chwili zainicjowania postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po S. L. pozostawało w toku uprzednio zainicjowane przed tym Sądem postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po ww. spadkodawcy, z tożsamym kręgiem Uczestników (wówczas zawieszone), zakończone następnie postanowieniem z 27 sierpnia 1997 r. i w konsekwencji wydania rozstrzygnięcia z 28 października 1997 r., mimo iż kwestia spadkobrania po S. L. pozostawała już wówczas prawomocnie rozpoznana.

Niezależnie od powyższego, stosownie do art. 89 § 1 pkt 1 u.s.n., przedmiotowemu orzeczeniu RPO zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i zasady bezpieczeństwa prawnego wywodzonych z art. 2 Konstytucji, konstytucyjnego prawa do dziedziczenia chronionego w art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, a także konstytucyjnego prawa do sądu gwarantowanego przez art. 45 ust. 1 Konstytucji, ze względu na wydanie drugiego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tych samych osobach, co wobec funkcjonowania w obrocie dwóch rozstrzygnięć tych samych spraw dotyczących W. L. i S. L., oznaczonych jednak różnymi sygnaturami i datami wydania, nie pozwala na uznanie, iż zainteresowani uzyskali wiążące stanowisko sądu powszechnego orzekającego w sprawie. To zaś powoduje stan niepewności prawnej, w ramach którego uczestnicy nie mogą legitymować się jednoznacznym i niebudzącym wątpliwości potwierdzeniem nabycia uprawnień spadkowych po zmarłych W. L. i S. L. i w konsekwencji uniemożliwia skuteczną realizację przez spadkobierców uprawnień majątkowych nabytych na podstawie dziedziczenia.

Ze względu zatem na fakt, iż skarżone postanowienie narusza ww. zasady wywodzone z brzmienia powołanych przepisów Konstytucji, uwzględnienie niniejszej skargi jest konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 91 § 1 u.s.n., Rzecznik wniósł o uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego w P. z 28 października 1997 r. w całości i umorzenie postępowania zainicjowanego wnioskiem B. J. K. z 30 czerwca 1997 r. o stwierdzenia nabycia spadku po W. L. i S. L.