Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Rejonowego ustalającego ojcostwo wobec małoletniej z dnia 2024-03-21.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7020.21.2021
Data sprawy:
2024-03-21
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Rejonowego ustalającego ojcostwo wobec małoletniej.

Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną, zaskarżając orzeczenie Sądu Rejonowego w J. w całości. Bierność Sądu Rejonowego w J., w połączeniu z brakiem udziału pozwanego w postępowaniu, doprowadziła do ustalenia stanu cywilnego pozwanego A. M. i powódki N. L. w warunkach nieważności postępowania, a tym samym do naruszenia zasady zaufania obywatela do państwa, będącej składową zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Wniesienie niniejszej skargi nadzwyczajnej i uchylenie orzeczenia zapadłego w postępowaniu dotkniętym nieważnością, z uwagi na wagę podniesionych naruszeń oraz ich skutek, rzutujący bezpośrednio na prawa stanu: ustalenie pochodzenia dziecka i ojcostwo, jest konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

Na podstawie art. 89 śl pkt 2 u.s.n. zaskarżonemu wyrokowi Rzecznik zarzucił rażące naruszenie art. 143 i144 ś1 k.p.c. poprzez ustanowienie dla pozwanego A. M. kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu bez uprzedniego stosownego dochodzenia w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego; poprzez ustanowienie rzeczonego kuratora w osobie wskazanego przez powódkę, a skonfliktowanego z pozwanym ojca pozwanego; poprzez tolerowanie całkowitej bierności rzeczonego kuratora, nieprzedstawienia przez niego żadnego stanowiska w sprawie i niepodjęcia przez niego żadnych starań w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego. Skutkiem tych rażących naruszeń jest nieważność postępowania, przeprowadzonego z udziałem rzeczonego kuratora.

Zaskarżonemu wyrokowi RPO zarzucił naruszenie konstytucyjnego prawa do życia prywatnego, wyrażonego w art. 47 Konstytucji, oraz prawa do uzyskania pewności co do biologicznego pochodzenia dziecka i ustalenia więzów pokrewieństwa z dzieckiem zgodnie ze stanem rzeczywistym, wywodzonego z art. 18 Konstytucji poprzez ustalenie ojcostwa A. M. po przeprowadzeniu postępowania dowodowego bez należytej wnikliwości i staranności, a także naruszenie praw majątkowych A. M., chronionych w ramach art. 64 ust. 1 Konstytucji, poprzez nałożenie na niego obowiązku alimentacyjnego mimo braku przeprowadzenia postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia sytuacji majątkowej pozwanego A. M., a co za tym idzie, jego możliwości zarobkowych i majątkowych.

Mając to na uwadze, w oparciu o dyspozycję art. 3984 § 1 pkt 3 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: "k.p.c.") w zw. z art. 95 pkt 1 u.s.n., Rzecznik wniósł o uchylenie przez Sąd Najwyższy na podstawie art. 91 § 1 u.s.n. wyroku Sądu Rejonowego w J. z 14 listopada 2006 r. w całości i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.