Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wymogu podawania danych osobowych przez wolontariuszy schronisk dla zwierząt z dnia 2024-04-19.
Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wymogu podawania danych osobowych przez wolontariuszy schronisk dla zwierząt.
Na podstawie sprawy indywidualnej badanej w Biurze Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na obowiązek wynikający z §7 ust. 5-7 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 20 stycznia 2022 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia schronisk dla zwierząt. Zgodnie z przywołanymi przepisami, w schronisku prowadzi się ewidencję wyprowadzeń psów na wybiegi lub spacery, zaś ewidencja ta zawiera co najmniej imię i nazwisko osoby wyprowadzającej psa na wybieg lub spacer, numer ewidencyjny psa oraz datę wyprowadzenia psa na wybieg lub spacer. Ewidencja ta prowadzona jest w formie elektronicznej, z możliwością sporządzenia wydruku.
O ile sama potrzeba przetwarzania powyższych danych przez schroniska w przypadku powierzania zwierząt osobom, które nie są zatrudnione w schronisku, ani także związane ze schroniskiem umową wolontariatu, nie budzi wątpliwości, to jednak umiejscowienie tego przepisu w akcie rangi podustawowej wywołuje wątpliwości co do zgodności z postanowieniami art. 51 ust. 1 Konstytucji. Postanowienia art. 51 ust. 1 Konstytucji wyrażają bowiem prawo jednostki do ochrony danych osobowych, w zakres którego wchodzi m.in. wymaganie ustawowej podstawy nałożenia obowiązku ujawnienia przez daną osobę informacji jej dotyczących. W konsekwencji, zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji powinna określać ustawa. Wymaganie ograniczeń prywatności i autonomii informacyjnej w ustawie nie jest jednak równoznaczne z wyłącznością, rozumianą jako pełne unormowanie w ustawie, bez możliwości posłużenia się także rozporządzeniami. W dziedzinie przetwarzania danych osobowych można bowiem wyróżnić zagadnienia istotne, które wymagają uregulowania w ustawie. Trybunał Konstytucyjny wskazywał, że "sprawy istotne, które muszą zostać uregulowane w ustawie, obejmują w szczególności warunki dopuszczalności przetwarzania danych osobowych. Ustawa powinna określać w sposób szczególnie precyzyjny warunki przetwarzania danych dotyczących sfery intymności jednostki". Niedopuszczalne jest dowolne określenie w rozporządzeniu zakresu danych, które mogą być przetwarzane - musi on wynikać z przepisów ustawy.
Niezależnie od powyższego, RPO wskazał, że także upoważnienie zawarte w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, na podstawie którego zostało wydane rozporządzenie, nie zawiera umocowania do uregulowania w rozporządzeniu materii umieszczania w ewidencji wyprowadzeń psów na wybiegi lub spacery danych osobowych (w tym przypadku imienia i nazwiska). Stąd też w tym zakresie przepis § 7 ust. 6 rozporządzenia został wydany poza zakresem upoważnienia ustawowego. Wbrew art. 92 ust. 1 Konstytucji, rozporządzenie w tym zakresie nie wykonuje więc ustawy, lecz wprowadza do obrotu prawnego treści w niej nieprzewidziane.
Mając powyższe na uwadze Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie podjęcia prac legislacyjnych w celu zmiany przedstawionego powyżej stanu prawnego.