Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Pani Z. otrzymywała korespondencję z przypomnieniem o terminie płatności zaległej faktury wystawionej na inną osobę. Okazało się, że pod adresem jej mieszkania zarejestrowana jest działalność gospodarcza syna poprzedniej najemczyni. Ropoczęła się długotrwała procedura wykreślenia nieuczciwego przedsiębiorcy z rejestru. Okoliczność bezprawnej rejestracji działalności gospodarczej utrudniła też sprzedaż mieszkania, a ponadto naraziła obywatelkę na konieczność wyjaśniania sprawy z wierzycielami przedsiębiorcy.

Sprawa ta obrazuje problemy, z jakimi borykają się osoby, pod adresem których ktoś inny zarejestrował działalność gospodarczą. Rocznie odnotowuje się po kilka tysięcy takich przypadków. Osoby poszkodowane nie mają w zasadzie możliwości obrony przed nieuprawnionym wpisem do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

RPO zwrócił się w tej sprawie do Ministra Rozwoju, przedstawiając wątpliwości w związku z nowelizacją ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, która ma wejść w życie 19 maja 2016 r. Zmiana wprowadza obowiązek posiadania tytułu do nieruchomości przy rejestracji działalności gospodarczej. Tytuł ten nie będzie jednak dołączany do wniosku o wpis do CEIDG, a przedstawiany ma być jedynie na wezwanie organu ewidencyjnego.

Rzecznik niepokoi się, czy zmiana przepisów zapewni dostateczny poziom ochrony osobom poszkodowanym i czy przyniesie zamierzony skutek wobec nieuczciwych przedsiębiorców.

W odpowiedzi Minister Rozwoju stwierdził, że weryfikacja na etapie wpisu do CEIDG znacznie wydłużyłaby proces otwierania działalności gospodarczej. Resort dostrzega jednak wagę  problemu i zapewnia, że oprócz ciągłego przypominania o obowiązku zamieszczania w CEIDG danych zgodnych z rzeczywistym stanem, sprawdzi możliwość wprowadzenia przepisu sankcyjnego za wskazanie niezgodnych danych adresowych ze stanem prawnym lub faktycznym.

Minister rozważy też stworzenie systemu wymiany informacji między CEIDG a organami gmin. To pozwoliłoby na wstępną weryfikację posiadania przez przedsiębiorcę tytułu prawnego do nieruchomości, np. w oparciu o dane gmin dotyczące podatku od nieruchomości, na których wykonywana jest działalność gospodarcza.

RPO będzie monitorował, czy zapewnienia Ministra Rozwoju zostaną zrealizowane.