Biuletyn Informacji Publicznej RPO

14 lutego 2014 r. w Biurze RPO odbyło się seminarium pt. „Modernizacja pieczy społecznej: Wykorzystanie środków unijnych w zakresie przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnym”. Udział w dyskusji wzięli przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, instytucji unijnych oraz organizacji pozarządowych. Podczas spotkania eksperci m.in. przedstawili wyzwania, jakie stoją przed Polską w zakresie deinstytucjonalizacji opieki oraz zaprezentowali przykłady dobrych praktyk w  perspektywie porównawczej z innymi państwami UE.

Prof. Irena Lipowicz przekonywała, że środki z UE dostępne w ramach nowej perspektywy finansowej są dla Polski wielką szansą w procesie reorganizacji systemu pomocy społecznej i  deinstytucjonalizacji. Zapewniła, że jako niezależny organ kontrolujący będzie sprawdzać, czy środki te są wydawane zgodnie z przeznaczeniem. RPO podkreślała również, że bardzo duże zasługi w rozwijaniu niewielkich, lokalnych form pomocy - np. mieszkań chronionych dla osób z  niepełnosprawnością intelektualną czy właśnie rodzin zastępczych - mają organizacje pozarządowe i zapowiedziała wydanie "złotej księgi dobrych praktyk w tym zakresie"
Unijny komisarz ds. zatrudnienia i spraw społecznych Laszlo Andor także przekonywał, że unijne fundusze warto wykorzystać w procesie deinstytucjonalizacji pomocy społecznej. Jego zdaniem odejście od opieki instytucjonalnej daje większą szansę osobom wspieranym na rozwój.

Wiceminister pracy i polityki społecznej Elżbieta Seredyn mówiła, że jest to kierunek, w  którym resort chce iść. Przypomniała, że trwają prace nad nowelizacją ustawy o pomocy społecznej, która ma zmodernizować obecny system. Jej zdaniem należy wykorzystywać to, co obecnie już dobrze funkcjonuje, rozwijając równocześnie formy opieki środowiskowej i  dopasowując ofertę do potrzeb beneficjentów. Podkreśliła, że obecnie wiele domów pomocy społecznej, zachowuje wysokie standardy, jednak są drogie w utrzymaniu dla samorządów i nie są dopasowane do indywidualnych potrzeb pensjonariuszy. Pani Minister zwróciła uwagę, że umieszczenie w  instytucji opieki to wyrwanie ze środowiska społecznego, izolacja od rodziny, sąsiadów, umieszczenie wśród obcych ludzi i narzucenie relacji, których podopieczny może nie chcieć nawiązywać. Zaznaczyła, że trzeba rozwijać opiekę środowiskową, świadczoną w domu pacjenta i  dopasowaną do jego potrzeb.
W opinii Wiceministra zdrowia Igora Radziewicz-Winnickiego  istnieje konieczność reintegracji systemów opieki zdrowotnej i społecznej, które kilkanaście lat temu zostały rozdzielone. Jego zdaniem zwłaszcza w kontekście opieki nad osobami niesamodzielnymi z  powodu wieku lub choroby nie da się tego rozdzielić. Należy jednak zauważyć, iż podczas dyskusji większość przedstawicieli organizacji pozarządowych nie zgodziła się z tą tezą.