Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• RPO podjął działania w sprawie przebiegu interwencji Policji podczas manifestacji na placu Piłsudskiego w Warszawie 10 maja 2023 r.
• W sieci pojawiły się nagrania przedstawiające fragmenty interwencji z użyciem przez funkcjonariuszy przymusu bezpośredniego
• Naczelnik Wydziału do spraw Postępowania Organów Ścigania w BRPO Piotr Sobota zwraca się do komendanta stołecznego Policji Pawła Dzierżaka o wskazanie podstaw prawnych i faktycznych podjętej interwencji oraz zbadanie prawidłowości postepowania funkcjonariuszy
• AKTUALIZACJA:  W wyniku analizy materiałów wideo nie potwierdzono, aby policjanci w trakcie prowadzonych działań mieli wykraczać swoim zachowaniem poza normy i zakres obowiązującego prawa oraz dopuszczać się naruszenia dyscypliny służbowej – odpisał Komendant Stołeczny Policji

Z nagrań udostępnionych w internecie wynika, że podczas manifestacji policjanci użyli siły fizycznej wobec co najmniej dwóch osób. Analiza nagrań prowadzi do wniosku, że jednemu z uczestników demonstracji odebrano urządzenie nagłaśniające, a innemu uszkodzono telefon.

Z nagrań nie wynika jednoznacznie, czy przed użyciem środków przymusu bezpośredniego funkcjonariusze wzywali uczestników demonstracji do zachowania zgodnego z prawem i czy uprzedzali o możliwości użycia tych środków, jak również, czy przed przystąpieniem do czynności przedstawili się z podaniem stopnia, imienia i nazwiska w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych.

RPO prosi o wyjaśnienie tych wątpliwości.

Odpowiedź KSP

W odpowiedzi na Pana korespondencję l.dz. 11.519,517.2023.PS z dnia 11 maja 2023 r. w sprawie przebiegu interwencji Policji wobec osób demonstrujących na pl. Piłsudskiego w Warszawie w dniu 10 maja 2023 r. informuję, że funkcjonariusze Policji, w ramach realizacji ustawowych zadań Policji, prowadzili wówczas działania w formie akcji policyjnej ukierunkowane na zabezpieczenie przebiegu zgromadzeń odbywających się w rejonie pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

W rejonie tym miało miejsce cykliczne zgromadzenie, w ramach którego odbywały się uroczystości z udziałem osób podlegających ochronie funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa. Z uwagi na powyższe, na wniosek uprawnionego organu, został wyłączony ruch pieszy i kołowy w rejonie przyległym do miejsca odbywania się przedmiotowego zgromadzenia, w celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa osób ochranianych.

Około godz. 8.00 przy budynku Metropolitan od strony ul. Marszałka Ferdynanda Focha, zebrała się grupa osób, wśród których znajdowała się organizatorka zgromadzenia mającego odbyć się w Ogrodzie Saskim. Wymieniona wraz z zebranymi osobami miała możliwość swobodnego dotarcia do miejsca, w którym zgromadzenie miało się odbyć zgodnie ze zgłoszeniem, drogami pozo strefą wygrodzoną przez Służbę Ochrony Państwa, jednakże postanowiła zawiązać zgromadzenie spontaniczne przy ul. Marszałka Ferdynanda Focha.

Wobec powyższego organizatorkę pouczono o prawach i obowiązkach wynikających z ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. Prawo o zgromadzeniach (Dz.U. z 2022 r. poz. 1389) oraz poinformowano, że w przypadku zakłócania przebiegu zgromadzenia cyklicznego na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego przez uczestników zorganizowanego przez nią zgromadzenia, zostaną podjęte wobec nich środki przewidziane prawem.

Zgodnie z treścią art. 27 cytowanej ustawy, uczestnicy zgromadzenia spontanicznego nie mogą zakłócać przebiegu zgromadzenia organizowanego w trybie zwykłym, uproszczonym lub organizowanych cyklicznie. Przedstawione w tym przepisie rozwiązanie ma umożliwić niezakłócony przebieg zgromadzeń, które zostały zgłoszone i których organizatorzy musieli spełnić wyższe wymagania, niż w przypadku zgromadzenia spontanicznego.

Ponadto do zgromadzonych w tym rejonie osób przekazywane były przez obecnych na miejscu funkcjonariuszy Zespołu Antykonfliktowego Komendy Stołecznej Policji komunikaty i wezwania do zachowania zgodnego z prawem, wykonywania poleceń funkcjonariuszy Policji oraz informujące o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego przez Policję w przypadku  niezastosowania się do tych poleceń oraz o tym, że Policja nie ponosi odpowiedzialności za straty powstałe w mieniu wskutek stosowania środków przymusu bezpośredniego.

Około godz. 9.00 uczestnicy zgromadzenia spontanicznego, wykorzystując posiadane środki nagłaśniające w postaci tub, zaczęli zakłócać przebieg zgromadzenia cyklicznego. Funkcjonariusze realizując podstawowe zadania Policji, określone w art. 1 ust. 2 oraz art. 14 ust. 1 pkt I ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2023 r. poz. 171 z późn. zm.) wobec osób, które dopuściły się czynu zabronionego noszącego znamiona wykroczenia spenalizowanego w art. 52 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r, Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2022 r. poz. 2151 z późn. zm., dalej: k.w., z uwagi na stosowanie biernego oporu, celem wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania, stosowali środki przymusu bezpośredniego - siłę fizyczną w postaci chwytów obezwładniających. 
Wymieniony środek został użyty zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 202 z późn. zm.).

W toku podjętych czynności funkcjonariusze zabezpieczyli dwie tuby nagłaśniające nc protokół zatrzymania rzeczy, jako przedmioty służące do popełnienia wykroczenia z art. 52 § 2 pkt 1 k.w„ które po przeprowadzeniu oględzin zostały zwrócone za pokwitowaniem ich właścicielom.

Ponadto organizator zgromadzenia cyklicznego, złożył zawiadomienie dotyczące zakłócenia przebiegu zgromadzenia przez osoby zgromadzone w rejonie ul. Marszałka Ferdynanda Focha, tj. o czyn z art. 52 § 2 pkt 1 k.w. Prowadzone w Komendzie Rejonowej Policji Warszawa I czynności wyjaśniające w powyższej sprawie, pozostają w toku.

W wyniku analizy materiałów wideo nie potwierdzono, aby policjanci w trakcie prowadzonych działań mieli wykraczać swoim zachowaniem poza normy i zakres obowiązującego prawa oraz dopuszczać się naruszenia dyscypliny służbowej. Nadmienić należy, że podejmowane przez funkcjonariuszy czynności ukierunkowywane były na zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego wszystkim osobom uczestniczącym w zgromadzeniu, również osobom postronnym, a taktyka podejmowanych działań dostosowana była do zaistniałej sytuacji, w oparciu i w granicach obowiązującego prawa.

II.519.517.2023