Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do  Komendanta Głównego Policji insp. Marka Boronia w sprawie  zapewnienia pomocy tłumacza cudzoziemcom, którzy zgłaszają przestępstwo na swoją szkodę.

„La Strada” - Fundacja Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu zasygnalizowała Rzecznikowi Praw Obywatelskich problem składania na Policji przez cudzoziemców niewładających językiem polskim ustnych zawiadomień o popełnieniu przestępstwa na ich szkodę.

Fundacja opisała przypadek obywatela Republiki Indii, któremu zapewniła zdalną  pomoc tłumacza z języka hindi przy złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa - co nie zostało przez Policję zaaprobowane. Fundacja sugeruje, że to osoba, która nie włada językiem a jednocześnie jest pokrzywdzona przestępstwem, chcąc złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, musi zapewnić sobie tłumacza.

W świetle przepisów językiem urzędowym w Polsce jest język polski, co determinuje posługiwanie się wyłącznie nim w ramach czynności wyjaśniających i procesowych.

Wewnętrzne akty policyjne odpowiednio określają wytyczne dotyczące wezwania tłumacza do podejmowanych czynności z udziałem osoby niewładającej językiem polskim. Rzecznik uznaje je za odpowiadające oczekiwanemu standardowi ochrony praw i wolności człowieka i obywatela oraz zasad równego traktowania.

Jednak z uwagi na opisany przez Fundację „La Strada” przypadek cudzoziemca faktycznie pozbawionego prawa do pomocy tłumacza przy zawiadomieniu o przestępstwie, Rzecznik jest zobligowany do zbadania i określenia skali problemu. O ile potwierdzi się jego powszechne występowanie, wydaje się on ściśle powiązany z praktycznym wymiarem respektowania przez policjantów norm prawnych powszechnie obowiązujących i wytycznych KGP.

ZRPO zwrócił się do Komendanta Głównego Policji o przedstawienie danych statystycznych w ilu przypadkach z lat 2021-2023 osoby nieznające języka polskiego składały ustne zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa z ich pokrzywdzeniem, z udziałem przybranego staraniami Policji tłumacza. Rzecznik pyta też czy i w jakiej skali, w skargach kierowanych do Policji jest sygnalizowany problem niezapewnienia osobie niewładającej językiem polskim pomocy tłumacza oraz wyjaśnienie, jak w Policji jest identyfikowany język ojczysty osoby niewładającej językiem polskim.

II.510.186.2024