Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje liczne sygnały od przedstawicieli środowiska ławników dotyczące kluczowych problemów, z jakimi spotykają się podczas wykonywania swoich obowiązków.

Poważne wątpliwości wywołuje kwestia objęcia ławników obowiązkiem składania oświadczeń majątkowych i upubliczniania ich w Biuletynie Informacji Publicznej, wynikająca z projektu ustawy o oświadczeniach o stanie majątkowym osób pełniących funkcje publiczne. Zobowiązanie do składania oświadczeń majątkowych przez osoby pełniące funkcję ławnika, która nie jest zajęciem zawodowym, a działalnością o charakterze społecznym i obywatelskim, może zniechęcać do ubiegania się o mandat ławniczy. Kolejnym istotnym zagadnieniem są wątpliwości dotyczące wypłaty ławnikom rekompensaty pieniężnej za czytanie akt sprawy przed rozprawą.

W obecnym stanie prawnym ławnicy są zobowiązani do zapoznania się z aktami sprawy przed rozprawą, jednak nie otrzymują rekompensaty za czas poświęcony na tę czynność. Ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych określa zamknięty katalog czynności, za które ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną, który nie obejmuje zapoznania się ławnika z aktami sprawy przed rozprawą. Ponadto część ławników nie otrzymuje zwrotu należności za zakup biletów umożliwiających im dojazd na rozprawę środkami komunikacji miejskiej. Z literalnego brzmienia przepisów wynika bowiem, że zwrot kosztów przejazdu do sądu należy się tylko ławnikom zamieszkałym poza siedzibą sądu.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się z prośbą o rozważenie zainicjowania zmian legislacyjnych we wskazanym zakresie.