Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciło się Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów wskazując na niejasne zasady dotyczące kandydowania na stanowisko starszego asystenta sędziego i związany z tym problem dotyczący podstawy prawnej odpowiedzialności dyscyplinarnej asystenta sędziego.

W ocenie OSAS, ustawodawca, wprowadzając wymóg braku karalności dyscyplinarnej asystentów sędziów, nie uregulował jednocześnie w tej ustawie, ani w żadnym innym akcie prawnym, zasad i procedury takiego postępowania. W obecnym stanie prawnym nie jest jasne, czy art. 155 § 3b może stanowić samodzielną podstawę dla dyscyplinarnego ukarania asystenta sędziego. W takiej sytuacji, asystentowi sędziego nie zapewniono odpowiednich gwarancji w postępowaniu dyscyplinarnym, w tym m.in. prawa do ustanowienia obrońcy, wskazania organów, które miałyby orzekać w tym postępowaniu, czy określenia okresów przedawnienia przewinień dyscyplinarnych.

Zdaniem Rzecznika uzależnienie przez ustawodawcę możliwości zatrudnienia asystenta sędziego na stanowisku starszego asystenta sędziego od spełnienia wymogu braku ukarania dyscyplinarnego uznać należy za całkowicie nieuzasadnione. Z uwagi na status prawny asystenta sędziego, brak jest w ocenie Rzecznika podstaw do wprowadzenia w omawianej regulacji odrębnej procedury postępowania dyscyplinarnego wobec asystentów sędziów. Tym samym zachodzi konieczność usunięcia omawianego przepisu w zakresie odnoszącym się do przewinień dyscyplinarnych, gdyż norma ta nie odpowiada całokształtowi sytuacji prawnej asystenta sędziego.

Brak uregulowania odrębnej procedury dotyczącej odpowiedzialności dyscyplinarnej asystentów sędziów i jednocześnie - uzależnienie awansu zawodowego na stanowisko starszego asystenta sędziego od braku karalności asystenta za przewinienia dyscyplinarne - w ocenie Rzecznika stanowi naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Rzeczniku zwraca się z prośbą o rozważenie możliwości dokonania zmian legislacyjnych we wskazanym zakresie.